Zaman mekân fark etmeksizin, her türlü içerikte paylaşımların yapıldığı, anında iletişim kurulabildiği bir alan var: Sosyal Medya. İnsanlar ünlü, fenomen, tanıdık, tanımadık herkesi takip edebilir, buradan bir çok bilgi öğrenir. Bu yüzden sosyal medyanın önemi yadsınamaz. Ancak bunun yanı sıra sosyal medyayı önemli kılan etik değerlere uygun paylaşımlar yapılması da kendisi kadar önemli olmalıdır. Son zamanlarda sosyal medyada fazlasıyla paylaşımlar görüyoruz. Kimsenin birbirine saygısı kalmamış durumda. Özellikle çok takipçisi olan hesaplarda paylaşımlarının altında çirkin söylemler görüyorum. Nereden buluyoruz bu hakkı anlamıyorum. Dolayısıyla bir şeylerin farkına varmalıyız. Etik, sosyal medya etiği, internet etiği nedir bilmeliyiz diye düşünüyorum.
Etik nedir biliyor musunuz? Etik bir arada yaşayabilmek için insanlara yol gösteren ahlak normları içermektedir. Evrensel kabul gören kurallardır. Bu kurallar der ki; (tüm etik başlıklar derlenerek yazılmıştır.)
- Yalan söylememek
Doğru olan ya da olmayan bir haberi, farklı formlara sokarak, çarpıtarak yaymamalısın. Karşındakini kandıracak, gerçeği bilmesini engelleyecek içerikler paylaşmamalısın.
- Nefret etmemek
Birilerini severek takip ediyor olabilirsiniz, birilerini ise hiç sevmiyor olabilirsiniz. O zaman takip etmeyeceksin. Takip edip bir de nefret etmek yerine etme, takibi bırak. Hadi çık hemen takipten!
- Argo ve küfürden uzak durmak
Küfür kendi başına zaten pis bir şey iken insanların ağzından çıkan küfrü ne sonuçlar doğuracağını düşünmeden etmelerini zaten anlamıyorum. Kaldı ki hiç kimse kendisine hakaret edilmesinden hoşlanmaz. Bu yüzden tivit mi atacaksın, yorum mu paylaşacaksın sonuna o bilindik üç harfi yazmasan da olur. Eleştiri mi yapacaksın küfretme kardeşim.
- Paylaşımlar değerli yapılmalı
Fotoğraf mı paylaşacaksın kırk kez düşün. Bu görseli paylaşmalı mıyım? Tivit mi atacaksın? Kırk kere düşün bu söylemim birisine dokunur mu? Eleştirel bir yorum mu atacaksın? Kırk kere düşün yine. Sana yazılsa ne hissederdin?
- Özel hayata saygı gösterilmeli
Diyelim ki fotoğraf paylaşacaksın. Kendini paylaşabilirsin elbette bunu bize soracak değilsin. Ancak o sayfanda kendinden bir başkasını paylaşacaksan (!) öyle gizli çekimle ya da izinsiz yapmayacaksın. Seni paylaşabilir miyim diye izin alacaksın. Ya da başka bir açıdan bakarsak başkasının özeline de dil uzatmayacaksın. Senin annene kardeşine yapılsa hoş mu muhabbeti 😉
- Gizli kalması gereken bilgiler paylaşılmamalı
Kişinin bir mahremiyeti olmalı. Bir evde eşler arasındaki tartışmalar dışarıya yansıtılmaz. Çünkü eşler arasındadır ve aralarında kalmalıdır. Bu tartışmayı üçüncü bir kişinin üç bin kişiye duyurma hakkı olmamalıdır.
- Normal hayatta olduğu gibi davranılmalı
Gerçek profil, gerçek isim, gerçek fikirler, gerçek düşünceler… Sen sensin. Neysen O’sun. Başkası gibi olma. Elindeki telefon nokya otuzüçon ise sosyal medyaya gelince ayfonun varmış gibi davranma. Mış gibi hayatlar seni sen yapmaz.
Kısacası etik dışı davranışları önlemekte bir takım çalışmalara gidilmeden önce sosyal medya etiğini kişi özdenetimiyle sağlamalıdır. Yalan söylenmemeli, nefret edilmemeli, paylaşımlar değerli yapılmalı, küfür ve saygısızlıktan uzak durulmalı, uygun bilgi paylaşımı yapılmalı, hatalar düzeltilmekten kaçınılmamalı, özel hayata saygı gösterilmeli ve gizli kalması gereken bilgiler paylaşılmamalıdır.
~mrs. ba